2024-03-29 13:39:20

ورود چک های الکترونیکی بانکی به بازار چقدر امن است؟

زمان مورد نیاز برای مطالعه: 5 دقیقه
فهرست عناوین مقاله

فهرست مطالب

در دنیای امروز که عرصه تکنولوژی پیشرو در تمامی امور روزمره ما شده است، بهترین کار استفاده درست از تکنولوژی و به کار بردن آن برای بهبود امور روزانه می باشد. یکی از تغییرات بزرگ تکنولوژی در حوزه پولی و بانکی کشور رخ داده که نسبت به سایر خدمات عمومی از قدمت بیشتری نیز برخوردار است. بررسی تجارب موفق دنیا نشان می دهد، استفاده از ابزارهای پرداخت و انتقال پول به صورت الکترونیکی، شاخص اعتماد را در مبادلات اقتصای بالا برده و هرینه های تبادل را کاهش می دهد. مدتها است که خدمات بانکی به صورت الکترونیکی انجام می شود و این امر در دسترس پذیری خدمات در طول شبانه روز، کاهش ترددها و سفرهای شهری، سرعت خدمات و …. نقش داشته است.

در حوزه چک نیز، خدمات الکترونیکی در درون نظام بانکی کشور وجود دارد. آخرین نمونه آن طرح چکاوک بود که از طریق آن چک ها بین بانک ها به صورت تمام الکترونیکی مبادله شده و باعث افزایش سرعت و دقت در گردش چک و وصول آن گردیده است. اما هنوز برگ چک در بین مردم وجود داشته و مشابه ای در دنیای الکترونیکی برای آن وجود ندارد. در این مقاله به چگونگی ایجاد برگ چک الکترونیکی و نیازمندیها، مزیت ها و تحدیدهای آن پرداخت شده است.

شاهین نوروزی کارشناس ارشد حوزه امنیت اطلاعات و بانکداری الکترونیکی در گفت‌وگویی درباره آینده ابزارهای تبادل و پرداخت مالی در کشور و ضرورت ارتقای ضرایب امنیتی خصوصا پس از لغو تحریم ها و اتصال شبکه بانکی و پرداخت کشور به شبکه جهانی پس از تحریم ها توضیحات مفصلی داد.

نورزوی با اشاره به پیامدهای استفاده از چک های کاغذی برای اقتصاد کشور گفت :« برگ چک کاغذ توسط بانک ها صادر شده و از ویژگیهای امنیتی متوسطی نیز برخوردار است. علاوه بر خاصیت های امنیتی که در خود برگ چک کاغذی وجود دارد و توسط بانک ایجاد می شود درج امضای صاحب چک و صدور آن به اراده ی صاحب چک نیز از مزیت های بسیار مهم امنیتی در برگ چک می باشد که اصالت سنجی آن را توسط کارشناسان خط و امضاء امکان پذیر می کند. بدیهی است در صورت تغییر ماهیت برگ چک از کاغذی به الکترونیکی این ویژگی یعنی امکان اصالت سنجی و انکارناپذیری آن باید حفظ شود به این معنا که بتوان هویت صادر کننده برگ چک را تشخیص داد و از اصالت آن مطمئن شد و صادر کننده آن نیز نتواند منکر آن شود».

 

وی ادامه داد: « در دنیای الکترونیکی برای احراز هویت، اصالت سنجی و انکارناپذیری راه کارهای متعددی وجود دارد که اصلی ترین آن استفاده از زیرساخت های کلید عمومی یا به اصطلاح عمومی، امضای دیجیتال است. بنابراین اصلی ترین پیش نیاز برگ چک الکترونیکی را می توان زیرساخت کلید عمومی دانست، خوشبختانه مدتی است در بانک مرکزی این زیرساخت تحت عنوان نماد ایجاد گردید و در حال بهره برداری می باشد و می توان گفت اولین و اصلی ترین نیازمندی ایجاد برگ چک الکترونیکی هم اکنون در تمام بانک های کشور وجود دارد».

 

به گفته این کارشناس امنیت اطلاعات « یکی دیگر از مهمترین مسائل حوزه چک مباحث حقوقی و قضایی آن است برگ چک کاغذی امکان بررسی توسط کارشناسان خبره، خط و امضاء را دارد و در نتیجه قضات می توانند مبتنی بر نظر ضابط قضایی که همان کارشناسان حوزه خط و امضاء می باشند از اصالت یک برگ چک آگاهی یافته و در صورت بروز اختلاف بین افراد در حوزه چک به قضاوت صحیح و عادلانه برسد. تبدیل برگ چک از کاغذ به الکترونیکی باید امکان بررسی حقوقی و قضایی را حفظ کند. خوشبختانه قوانین قوی و کارآمدی همچون قانون تجارت الکترونیکی و قانون دادرسی الکترونیکی در خصوص امضای دیجیتال و قوانین اثباتی آن وجود دارد که به راحتی به استناد آنها می توان از اصالت امضاء و یک سند الکترونیکی اطمینان حاصل نمود. دستگاه قضایی کشور در چند سال اخیر در حوزه الکترونیکی و ارائه اثباتی آن پیشرفت های بسیار زیادی داشته و امروزه به راحتی می توان به اسناد الکترونیکی همچون اسناد کاغذی اعتماد کرد».

نوروزی در پاسخ به این سؤال که پیش نیازهای برگ چک الکترونیکی چیست، گفت:« این پیش نیازها را می توان در دو قالب فنی و حقوقی دسته بندی کرد؛ هم در نظام بانکی و هم در نظام قضایی تمامی پیش نیازهای فنی و حقوقی برگ چک الکترونیکی وجود دارد و برای تحقق برگ چک الکترونیکی مشکلی وجود ندارد. سوال اینجاست چه چیز باعث شده با تمام توسعه هایی که در خدمات الکترونیکی بانکی رخ داده است، هنوز برگ چک الکترونیکی شکل نگرفته است. شاید جواب این پرسش را در کاربری برگ چک که در ادامه به آن میپردازیم باشد».

برگ چک کاغذی یا الکترونیکی؟!

نوروزی ادامه داد:« هر پدیده ای و خدمتی مزیت و معایب خاص خود را دارد و آنچه باعث بقای آن می شود بیشتر بودن مزیت های آن است. باید دید برگ چک الکترونیکی چه مزیت هایی نسبت به برگ چک کاغذی دارد و چه محدودیت هایی ایجاد می کند تا بتوان در خصوص جایگزین کردن کاغذ با چک الکترونیکی تصمیم گیری صحیح کرد.

 

از مزایای برگ چک کاغذی به طور خلاصه می توان به سهولت استفاده و نقل و انتقال آن اشاره کرد.

اما معایب برگه چک های کاغذی چیست؟

– محدودیت تعداد برگ ها
– عدم امکان ابطال برگ های دفترچه قبل از اتمام دفترچه
– امکان جلوگیری از نشر سایر برگ چک های دفترچه ای که برگ های پیشین آن برگشت خورده باشد توسط بانک وجود ندارد
– امکان سرقت برگ چک
– امکان کنترل اعتبار و تمکن مالی صاحب چک کاغذی تقریبا وجود ندارد
– امکان دستکاری برگ چک

 

مزیت برگ چک الکترونیکی چیست؟

– عدم محدودیت تعداد برگ چک
– امکان مسدود سازی چک در اولین تخلف
– عدم امکان سرقت
– مدیریت اعتبار افراد متناسب با تمکن مالی
– عدم امکان تغییر در برگ چک الکترونیکی
– اعتبارسنجی راحت
– صرفه جویی در مصرف کاغذ
– اطلاع رسانی نقل و انتقالات چک به صاحب آن

 

در عین حال اما برگ چک الکترونیکی معایبی نیز دارد که وابستگی صدور چک به وجود اینترنت و حضور صاحب چک به صورت بر خط از بزرگترین مشکلات اینگونه چک ها است.

امیدواریم این مقاله کوتاه به شما در شناخت هرچه بیشتر چک های الکترونیکی کمک کرده باشید و بتوانید از مزایای این نوع چک ها در امور خود بهره کافی را ببرید.

برای دانلود PDF مقاله لطفا ایمیل خود را وارد کنید
call-center2

ارتباط با پارمیس

در ساعات کاری با شماره 87758-021 تماس بگیرید تا کارشناسان ما حداکثر تا 24 ساعت آینده با شما تماس بگیرند.
ساعات پاسخگویی تلفنی:
شنبه تا چهارشنبه از ساعت 8:30 تا 17:30
پنجشنبه ها از ساعت 8:30 تا 12:30

لطفا جهت اطلاع از امکانات تماس بگیرید