راهنمای ویروسیابی: چگونه به مقابله با انوع بدافزارها و ویروسها برخیزیم؟
- شهریور 12, 1392
نرم افزار حسابداری » راهنمای ویروسیابی: چگونه به مقابله با انوع بدافزارها و ویروسها برخیزیم؟
فهرست مطالب
چه در حال باز کردن یک ایمیل باشید، چه مشغول جستجو در وب و یا دانلود یک فایل موسیقی، ممکن است در حال قدم گذاشتن در دامی باشید که هکران تیزهوش برایتان پهن کردهاند. اینترنت پاتوق شرورترین و بدنامترین ویروسها و بدافزارها است که در هر گوشهی آن کمین کردهاند؛ این را هم من میدانم هم شما. به هرحال هر کسی ممکن است از روی بیدقتی یا بدشانسی، کامپیوتر خود را به این امراض دیجیتالی آلوده کند و خلاصی از دست آنها نیز فرآیندی دردناک است. اما اینجا همیشه راه حلی برای گیکهای زومیتی هست و در این مطلب سعی شده با ارائه یک راهنمای جامع، به شما کمک کنیم قوای خود را برای مقابله با بدترین نوع ویروسها تجهیز کنید.
فقط ویروسها نیستند که باید مراقبشان باشید، انواع دیگری از بدافزارها نیز وجود دارند که نباید ازشان غافل شد
اغلب کاربران، واژهی ویروس را به عنوان نمایندهی تمامی عوامل مخرب کامپیوتری میشناسند. اما باید بدانید که ویروس خود در دستهی بدافزارها یا همان مالورها (malware) قرار میگیرد که به جز ویروسها، گونههای دیگری را هم شامل میشود.
از شایعترین نوع بدافزارها، میتوان ویروسها، تروجانها و کرمهای اینترنتی (Worms) را نام برد. Spywareها و Scarewareها نیز از انواع دیگر بدافزارها هستند.
اسپایورها، به جای تخریب یا صدمه زدن به سیستم قربانی، بدون سر و صدا به دزدی اطلاعات و تحویل آن به نویسندهشان میپردازند.
Scareware یا ransomware، بدافزارهایی هستند که ابتدا خود را بر روی کامپیوتر میزبان نصب میکنند، سپس مجبورید برای رهایی از آنها به سازندهشان پول بدهید. البته با ریستور کردن سیستم عامل به یکی از بکاپهای قبلی میتوان بدون پرداخت پول از شر آنها خلاص شد.
در آخر، باید به Adwareها اشاره کرد که هدفشان، نمایش تبلیغات است.
چگونه از ابطلا به بدافزارها مطمئن شویم؟
اصلا چرا باید دنبال همچین کاری برویم، مگر آنتیویروس را برای همین کار نساختهاند؟ خب بله، این حرف درست است. اما باید بدانید که معمولا کاربران فراموش میکنند آنتیویروس خود را همیشه به روز نگه دارند و هر روز، بر تعداد بدافزارهای موجود افزوده میشود، به علاوه اگر نرم افزار ضد ویروستان تا حالا نتوانسته جلوی ورود عوامل مخرب را بگیرد، احتمالا از الان به بعد هم کاری برای از بین بردنشان از دستش ساخته نیست. در هر صورت، اینکه بتوانید خودتان تشخیص بدهید و تصمیم گیری کنید، بهتر از این است که خود را به طور کامل به یک برنامهی کامپیوتری وابسته کنید.
همانطور که اغلب بیماریها با بروز نشانههایی مانند سردرد، گلودرد و سرفه همراه هستند، بدافزارها نیز دارای علایمی هستند:
1. صفحهی خانگی یا موتور جستجوی مرورگر که به طور خودکار نغییر کرده است.
اگر روزی مرورگر خود را باز کردید و دیدید که صفحهی خانگی (اولین وب سایتی که پس از اجرای مرورگر باز میشود) و موتور جستجوی همیشگیتان تغییر کرده است، احتمال بدهید که فعالیتهای شومی در جریان است.
2. هدایت به سوی سایتهای بیگانه
اگر در هنگام وبگردی، ناگهان به سایتی ناآشنا و مشکوک هدایت شدید، هیچ چیزی را انتخاب نکرده و هیچ کجا کلیک نکنید.
3. پنجرهی های Pop-Up
باز شدن بیمرود پنجرههای کوچک که از شما رمز عبور یا اطلاعات شخصی طلب میکنند یا حاوی پیامی تبلیغاتی یا هشدار آمیز هستند، احتمالا از وجود یک عامل شرور خبر میدهد.
4. کرشهای پیاپی سیستم عامل
کامپیوترها ممکن است بنابر دلایل متفاوتی کرش کنند و این موضوع را نمیتوان همیشه به وجود بدافزارها نسبت داد، اما اگر این عمل را در کنار علایم دیگری که در این مطلب نام میبریم مشاهده کردید، خود را برای مقابله با بدافزارها آماده کنید.
5. مشاهدهی اپلیکیشنها و تولبارهای ناآشنا
هرگاه برنامهی غریبهای را مشاهده کردید، یا دیدید که یک تولبار جدید به مرورگر اینترنت اضافه شده است، ممکن است که پای یک ویروس در میان باشد.
6. کاهش عمومی سرعت کامپیوتر و اجرای فرامین
اگر اخیراَ سرعت اتصال به اینترنت یا اجرای برنامههای کاربردی کاهش یافته است، مرورگر قادر به بارگذاری صفحات اینترنتی نیست، و برای حل این وضعیت هیچ راهی به ذهنتان نمیرسد، ادامهی مطلب را از دست ندهید!
حالا که از وجود بدافزار بر روی کامپیوترتان اطمینان حاصل کرده و دچار ترس و اضطراب شدهاید، یا صرفا قصد دارید اطلاعاتتان را برای روز مبادا افزایش دهید، به 10 قدم اساسی برای مقابله با انواع کدها و برنامههای مخرب میرسیم تا بتوانید خود را برای همیشه از دست این تروجان، ویروس، ورم یا هر چیز شروری که عرصه را به شما تنگ کرده راحت شوید.
1- از اطلاعات شخصی خود بکاپ بگیرید
بهتر است که همیشه از اطلاعات شخصی یا ضروریتان نسخهی پشتیبان تهیه کنید. اگر تا حالا این کار را نکردهاید، اکنون فرصت مناسبی است تا فایلهای مهم خود را در جای دیگری ذخیره کنید. البته سعی نکنید از همهی فایلهای موجود بر روی کامپیوتر بکاپ بگیرد، چرا که این کار زمان زیادی میبرد و ممکن است فایلهای آلوده را نیز همراه دیگران انتقال دهید.
2- اتصال اینترنت را قطع کنید
ویروسها معمولا سعی میکنند از طریق اینترنت با سازندهشان تماس بگیرند و اطلاعاتی که بدست آوردهاند را گزارش کنند. بنابراین قطع اتصال اینترنت، اولین اقدامی است که باید صورت گیرد. برای این منظور، کابل اترنت را از کامپیوتر شخصی یا لپ تاپ خود جدا کنید، اتصال وای-فای را قطع کرده و دستگاه خود را بر روی حالت پرواز (Airplane Mode) بگذارید.
3- سیستم عامل را در حال Safe Mode یا بوسیلهی یک فلش-دیسک مجهز به آنتی ویروس بوت کنید
با بوت سیستم عامل از طریق حالت ایمن، هیچ پردازشهای غیر ضروری و غیر سیستمی انجام نمیشود. بنابراین میتوانید سیستم را در برابر کدهای مخرب ایزوله کنید. تنها کافی است کامپیوتر را Restart کرده و در هنگام بالا آمدن سیستم، کلید F8 را بفشارید. سپس گزینهی Safe Mode را انتخاب کنید.
اما اگر ویندوز به هیچ عنوان بوت نمیشود، بهتر است از یک فلش دیسک مجهز به آنتی ویروس استفاده کنید. شرکتهای چون Kaspersky، AVG و Avira چنین حافظههایی را ارائه میکنند.
4- کامپیوتر دیگری با یک اتصال اینترنت بیابید
حالا به یک کامپیوتر سالم و قابل اطمینان نیاز دارید که به اینترنت متصل باشد. بنابراین میتوانید در دنیای وسیع وب به جستجوی راه حل پرداخته و یک آنتی ویروس یا آنتی مالور جدید را دانلود کنید. اگر خودتان شخصا کامپیوتر دیگری ندارید، به یک دوست خوب مراجعه کرده و از او درخواست کمک کنید. دانشگاهها و موسسات آموزشی و کتابخانههای محلهتان هم ممکن است این کار را برای شما انجام دهند.
سپس باید فایلهایی که دانلود کردهاید را به کامپیوتر آلوده انتقال دهید. برای این کار استفاده از یک فلش درایو خالی از هر گونه اطلاعات ضروری توصیه میشود.
5- تحقیق کرده و نوع دقیق ویروس یا بدافزار را شناسایی کنید، سپس به دنبال راه حل باشید
گاهی ممکن است کامپیوتر شما با نوعی ویروس کمتر شناخته شده آلوده شده باشد که راه حل از بین بردن آن خیلی دم دست نباشد یا نیازمند نرم افزاری خاص باشد. ابتدا با یک سری جستجوی پایه در موتورهای جستجو شروع کنید و اگر نتیجه نگرفتید، به فرومها و وب سایتهای تخصصیتر مراجعه کنید. گاهی در همین حین، به افراد کارکشتهای بر میخورید که کلید حل معما را در دست دارند. جواب 24 را فراموش نکنید، قطعا کاربران زومیت و جواب به شما کمک خواهند کرد.
6- از برنامههای گوناگون برای اسکن سیستم عامل استفاده کنید
اگر تا به حال به نتیجهی مطلوب نرسیدهاید، وقت آن است که آستینها را بالا زده و ابزارهای گوناگون را آزمایش کنید.
بهترین ضد ویروسها برای ویندوز: avast! | AntiVir | Microsoft Security Essentials | Comodo Internet Security | Panda Cloud BitDefender
بهترین ضد بدافزارها برای ویندوز: IObit Malware Fighter | Malwarebytes’ Anti-Malware | Spybot S&D | Threatfire | Superantispyware | Kaspersky Virus Removal Tool
بهترین فایروالها برای ویندوز: PC Tools Firewall Plus 6 | Ashampoo FireWall Free
پیشنهاد ما برای حذف روت-کیتها Kaspersky TDSSKiller، برای مالورها Malwarebytes’ Anti-Malware و برای Adwareها AdwCleaner است.
توسط کامپیوتر دوم که به اینترنت متصل است، برنامهی مورد نظر را دانلود کرده، به سیستم آلوده انتقال داده و سپس مشغول اسکن شوید. احتمالا هر بار ویروسها و بدافزارهای جدیدی پیدا میکنید. البته مراقب باشید که برخی اوقات، ممکن است کرک برنامههایتان نیز از دست بروند!
توجه: استفاده از چند آنتی ویروس در کنار هم به هیچ وجه توصیه نمیشود ولی نصب چندین آنتی مالور بدون مانع است.
7- برنامههای بیاستفاده و فایلهای موقت را پاک کنید
حالا که عوامل مخرب و و بدذات را از بین بردید، نوبت آن است که فایلهای به جا مانده را پاک کنید تا ریسک وجود آلودگی در آینده را از بین ببرید. پیشنهاد ما، ابزار رایگان CCleaner است. همچنین گاهی ممکن است اپلیکیشنهایی که به خوبی برنامه نویسی نشدهاند، به لانهای برای بدافزارها تبدیل شوند. پس هیچ زمانی بهتر از حالا برای حذف برنامههای بدردنخور و جاگیر نیست.
8- نقاط بازگردانی اطلاعات (System Restore) را پاک کنید
سیستم ریستور یک امکان بسیار مفید و همچنین راهی برای خلاصی از دست Scarewareها است. اما کار از محکم کاری عیب نمیکند. بنابراین نیاز است تا تمامی نقاطی که در گذشته ثبت شدهاند، را پاک کنید تا احتمال وجود مالورهای باقی مانده را تا حد ممکن کاهش دهید.
منوی استارت را باز کرده، بر روی Computer راست کلیک و Properties را انتخاب کنید. حالا از پنل سمت چپ، بر روی System Protection کلیک کرده و از پنجرهی باز شده، Configure را انتخاب کنید. حالا کافی است بر روی Delete کلیک کرده و در آخر OK را انتخاب کنید.
9- آخرین تاثیرات به جا مانده از بدافزارها را از بین ببرید
پس از حذف کامل بدافزارها و نابود سازی اطلاعات به جا مانده، ممکن است با برخی مشکلات احتمالی مواجه شوید. در این هنگام، نیاز است تا به اوضاع سر و سامان دهید و همه چیز را به حالت اولیه بازگردانید. برای این کار، میتوانید از Fix It Tool مایکروسافت یا Re-enable II استفاده کنید.
برخی مشکلاتی که ممکن است پس از حذف بدافزارها بر سر راهتان قرار گیرد به شرح زیر است:
1. اتصال به اینترنت ممکن نیست
2. به طور خود کار به وب سایتهای دیگر هدایت میشوید.
اولین راه حل، خالی کردن حافظهی نهان جاوا است. در صورت بر جای ماندن مشکل، به تنظیمات مرورگر خود مراجعه کنید.
3- هنوز با صفحهی خانگی متفاوتی رو به رو میشوید.
به Setting رفته و از طریق Internet Options، صفحهی خانگی خود را مجددا تنظیم کنید. این کار از طریق خود مرورگر نیز قابل انجام است.
4- برنامهها اجرا نمیشوند یا فایلها کار نمیکنند.
ممکن است فایلهای رجیستری ویندوز آسیب دیده باشند. همچنین ممکن است در فرآیند ویروس کشی، کرک برنامهها پاک شده باشند.
5- آیکونهای دسکتاپ ناپدید شدهاند.
از برنامهی Unhide استفاده کنید.
6- فایر وال و بخش بروزرسانی ویندوز کار نمیکند.
وب سایت Tweaking.com، راهکارهای خوبی سراغ دارد و با مراجعه به این وب سایت، میتوانید به راحتی مشکلاتی از این دست را رفع و رجوع کنید.
7- سرعت کامپیوتر کاهش یافته است
ابتدا مطمئن شوید که تنها یک آنتی ویروس بر روی سیستم عامل نصب باشد. سپس از طریق برنامهی Run (دکمهی Start+ R)، عبارت sfc /scannow را تایپ کرده و کلید اینتر را بفشارید.
قدم آخر- پسوردهای خود را عوض کنید
احتمال دارد سارقین اطلاعات، کلمات عبور شما را بدست آورده باشند، پس شرط عقل حکم مینماید که تمامی رموز عبور خود را عوض کنید.
آن چه در بالا خواندید، راهنمایی برای ویروسیابی و حذف بدافزارهای موجود بر روی یک کامپیوتر آلوده بود.